Wydaje się, jakby istniały od zawsze, a przecież były czasy, kiedy zamiast firan używało się skór bądź błon. Prawdziwe firany to dopiero XIX wiek. Czy wiesz, że stosowanie firanek było też w jednym z krajów Europy niemalże zakazane (i do tego obłożone wysokim podatkiem) ? Jaka jest prawdziwa historia firan? Tych kilka faktów o firanach może cię zaskoczyć!
Pierwsze przesłony w oknach, zdecydowanie nie służyły dekoracji i w niewielkim stopniu miały wpływ na podniesienie poziomu prywatności. Chodziło przede wszystkim o to, by do domów dostawało się mniej owadów. Początkowo, z braku innych materiałów stosowano zwierzęce skóry, które jednak mocno ograniczały dopływ światła. Następnym etapem było wykorzystanie wysuszonych zwierzęcych błon. Przepuszczały one nieco światła i skutecznie ograniczały możliwość zaglądania do wnętrza domostwa.
Nieco inaczej ma się sprawa z zasłonami. Znane były już w starożytności, ale nie stosowano ich do dekoracji okien lecz do dzielenia przestrzeni. Zawieszone na drewnianych żerdziach oddzielały strefę prywatną od publicznej. W średniowieczu nie były stosowane. Domy ogrzewano wtedy paleniskami. Zasłonięcie okna ciężką kurtyną oznaczałoby ciemne i zadymione wnętrze. Niekiedy, w celu ochrony przed insektami, stosowano delikatniejsze tkaniny jako zasłonki wokół łoża. To również jednak domena możnych i zdecydowanie późniejszy okres.
Nowoczesne firany – XIX wiek
Firany w formie, jaką znamy obecnie to dopiero XIV wiek, kiedy rozpoczęto bardziej masowa produkcję jedwabiu. Nadal był on jednak na tyle drogi, że na delikatne i zwiewne przesłony w oknach pozwolić mogły sobie jedynie najbardziej zamożne rodziny. W okresie baroku, zaczęto mocniej dekorować okna i stosować zasłony. Były one podciągane do góry za pomocą sznurów. W okresie rokoko, zaczęto stosować rozsuwane na boki zasłony symetrycznie okalające okno. Prawdziwy rozkwit dekoracji okien to jednak tak naprawdę dopiero połowa XIX i początek XX wieku. Wtedy rozpoczęto projektowanie dekoracji okiennych na pełną skalę, często w znacznie bardziej bogatych formach niż firany i zasłony, które obecnie stosujemy. W epoce wiktoriańskiej okna były wręcz przeładowane. To wtedy pojawiły się draperie, lambrekiny, podwieszki i łączenie kilku rodzajów materiału. Wraz z rozwojem miast i coraz ciaśniejszymi zabudowaniami, zaczęto stosować przesłony z delikatniejszego materiał, który nie blokowałby słońca, którego czasem przez ciasno ustawione domy było niewiele, ale jednocześnie nie pozwalałby na zaglądanie do środka. To właśnie pierwsze firany w formie, w jakiej znamy je dziś.
Firany opodatkowane
Tak było w Holandii w XIX wieku. Podatek płacić musieli ci, którzy w oknach posiadali firany. Dlaczego? Otóż był t w pewnym sensie element walki o religijne wpływy. Protestanci hołdowali zasadzie odsłaniania okien, bo „Bóg i tak wszystko widzi”. Brak firanek był manifestacją tego, że nie ma się nic do ukrycia. Z kolei katolicy stosowali firanki i bronili swojej prywatności. By nieco dopiec katolikom, których chciano się pozbyć, protestancki władca zarządził wprowadzenie podatku od firanek.
Tak naprawdę do końca nie wiadomo, dlaczego Holendrzy tak bardzo nie chcieli używać firanek. Alternatywna do powyższej historia głosi, że chodziło o utrzymanie wierności żon, które pozostając same podczas rejsów mężów (Holendrzy to naród marynarzy), były narażone na różne pokusy. Brak firanek w domu, skutecznie uniemożliwiał ukrycie romansu.
Najbardziej mroczna historia głosi, że chodziło o zmniejszenie zasięgu często pojawiającego się kazirodztwa które choć zakazane, było w Holandii dość popularne. Wycofanie firanek z okien miało zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej dewiacji w rodzinie.
Obecnie, Holendrzy stosują w oknach firany i rolety, ale nadal na parapetach, od strony ulicy ustawiają całe dekoracje dla przechodniów. Nie rzadko też nadal można spotkać zupełnie odsłonięte okna.
Historia firan w Polsce
O ile w okresie przedwojennym nasze okna również były bogato dekorowane, to po II wojnie światowej, w epoce socrealizmu i związanych z nią braków również w zakresie tekstyliów, zmuszeni byliśmy do stosowania prostych w formie firan, które zazwyczaj wieszane były za pomocą żabek. O tym, jak męczące jest każdorazowe upinanie firan na żabkach wie prawie każda Pani domu. Firany były najczęściej żakardowe a dostępnych wzorów nie było wiele. Dziś, do dyspozycji mamy firany z przeróżnych tkanin – od woalu, przez muślin, tiul, batyst aż po żakard, który wraca do łask. Coraz częściej korzystamy też z usług profesjonalnych krawcowych, które szyją firany na zamówienie. Dekoracje okien nie są aż tak bogate jak w epoce wiktoriańskiej.
Pierwsze firany w oknach zaczęto wieszać wiele stuleci temu i wówczas miały charakter czysto użytkowy, chroniły bowiem domostwa przed owadami i insektami. Potem odkryto, że mogą pełnić również inne role, na przykład ograniczać dopływ promieni słonecznych oraz uchronić przed zbyt dużym nagrzaniem się pomieszczenia latem, a nawet ustrzec przed zaglądaniem do środka niepowołanych osób. Wszystko to sprawiło, że firany i zasłony zaczęto stosować powszechnie. Obecnie oprócz walorów czysto użytkowych, firany pełnią także rolę dekoracyjną, upiększając i ozdabiając okna, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.
Firany stanowią ważny element niemal każdej aranżacji, do których przywiązuje się ostatnio dużą wagę. Wystrojem wnętrz zajmuje się wiele osób. Jest bowiem na tego rodzaju usługi spore zapotrzebowanie. Coraz więcej osób decyduje się na zatrudnienie fachowca, by ten zaprojektował i urządził dom w konkretnym stylu lub w określonym klimacie. Firany są niejako uwieńczeniem i dopełnieniem całości, dają uczucie ciepła i przytulności.
Oferta różnorodności tkanin i materiałów sprawia, że nasze możliwości w doborze firanek są praktycznie nieograniczone. Najchętniej wykorzystywane tkaniny do szycia firan to organtyna, organza, woal, żakard, tiul i wiele innych materiałów. W projektach i aranżacjach często łączy się różne rodzaje tkanin, co daje bardzo ciekawe i oryginalne efekty.
Do wyboru mamy dwa rodzaje firan i zasłon, są to: firany gotowe i firany na metry. Te pierwsze można zaraz po zakupie zawiesić na oknach, nie potrzebują praktycznie żadnej obróbki i wykończenia, są wygodne i praktyczne. Znajdują swoje zastosowanie głównie w nowoczesnych, minimalistycznych wnętrzach. Z kolei firany metrażowe, kupowane na metry, doskonale nadają się na stworzenie pięknych, niebanalnych aranżacji okiennych. Kunsztownie zamocowane, nadadzą wytworny charakter danemu pomieszczeniu. Takie firany idealnie komponują się z luksusowym wystrojem przestronnych, stylowych salonów, gabinetów czy sypialni.
Oprócz rodzaju tkaniny lub stylu uszycia, ważne jest również odpowiednie zamocowanie firanek. Do wyboru mamy różnego rodzaju karnisze i szyny, od prostych do bardziej eleganckich i efektownych, a także wiele elementów do zawieszenia firan, np. taśmy marszczące, fleksy, szelki, żabki, tunele i troczki. Tak duże zróżnicowanie sprawia, że każde okno może być udekorowane na wiele sposobów.
KLIKNIJ ZDJĘCIE ABY PRZEJŚĆ DO OPISU
Przy zakupie właściwej firany do danego wnętrza powinnyśmy wziąć pod uwagę kilka czynników, między innymi rodzaj i ogólny styl pomieszczenia, kolory, umeblowanie, inne dekoracje, które znajdą się w pomieszczeniu, a także grę światła i jego natężenie oraz ilość i wielkość okien. Oczywiście istotne są również nasze gusta, preferencje i oczekiwania. Trzeba pamiętać, że piękne okna mogą być wizytówką naszego domu, dlatego warto zadbać o to, aby zawsze prezentowały się jak najlepiej, czyli ładnie, oryginalnie i modnie.
