Wstęp
W poradniku „Jak szyć firany” zawarliśmy podstawowe wskazówki dotyczące samodzielnego szycia i tworzenia konfekcji okiennych na własne potrzeby. Porady te oparte są na naszym długoletnim doświadczeniu w wykonywaniu takich usług dla naszych klientów. W poradniku nie używamy nieznanych laikowi technicznych nazw, gdyż chcemy aby porady te były faktycznie przystępne i zrozumiałe dla każdej początkującej miłośniczki szycia.
Na wstępie pragniemy zaznaczyć, że samodzielne uszycie nawet najprostszej firany wymaga dużo cierpliwości i dokładności. Często jeżeli nam coś nie wyjdzie trzeba dany materiał pruć i szyć od nowa, co nie dla każdego jest motywacją do zakończenia dzieła. Jeśli jednak mamy dużą motywację i chęć tworzenia czegoś z kawałka tkaniny to efekt końcowy będzie nagrodą za włożoną pracę.
KLIKNIJ ZDJĘCIE ABY PRZEJŚĆ DO OPISU
Stanowisko pracy
Na początek zajmiemy się przygotowaniem stanowiska pracy, gdyż od tego jakie ono będzie, w dużej mierze zależy efektywność naszej pracy. Najlepszym rozwiązaniem jest posiadanie stałego kącika do szycia, w którym można szycie w każdej chwili przerwać i zostawić. W naszym kąciku powinien znaleźć się stabilny stół (raczej nie ława, gdyż po dłuższym szyciu ze zgiętymi plecami będziemy odczuwać dyskomfort), oraz wygodne regulowane krzesło, najlepiej na kółkach, ponieważ znacznie ułatwia przemieszczanie się przy stole co jest istotne dla naszej wygody. Przyda się również nieoślepiająca lampa na wysięgniku, która nie będzie razić w oczy gdy zechcemy szyć wieczorem.
Podstawowe przybory do szycia:
Powinniśmy zaopatrzyć się w niezbędne nam rzeczy:
- ostre nożyczki, większe do cięcia tkanin, średnie do obcinania szwów oraz mniejsze do obcinania nici (nie tnijmy papieru nożyczkami do prac krawieckich, gdyż papier tępi ich ostrza);
- centymetr krawiecki o długości 150 cm;
- kredę krawiecką do rysowania na tkaninie;
- szpilki krawieckie z kolorowymi łebkami, gdyż są dobrze widoczne;
- igły do szycia ręcznego, oraz maszynowego;
- poduszeczkę na igły i szpilki;
Maszyna do szycia
Najważniejszym elementem jest oczywiście maszyna do szycia. Nie będziemy tutaj reklamować konkretnej marki, bo na rynku jest ich sporo. Przy zakupie zwróćmy uwagę na to co maszyna ma "w środku", czyli z czego zrobione są elementy mechaniczne maszyny. Najlepiej jeśli maszyna zrobiona będzie z metalowych części. Łatwo to stwierdzić po wadze maszyny, jeśli jest ciężka, to dobrze, jeśli lekka to lepiej się zastanowić nad wydaniem pieniędzy, gdyż maszyny na plastikowych częściach mają raczej krótszą żywotność, szybciej się psują z powodu pękania lub wycierania się elementów mechanicznych. Lekkość maszyny ma również dodatkową wadę, gdyż drgania występujące w czasie szycia powodują, że taka maszyna sama przesuwa się po stole co nie jest komfortowe w trakcie pracy. Do domowego szycia lepiej jest kupić maszynę bez zbędnych dodatkowych funkcji takich jak np. haftowanie, ale za to cięższą i trwalszą, w końcu to nie zakup na miesiąc, ale na lata. Dodatkową funkcję jaką polecamy aby posiadała nasza maszyna do szycia to automatyczny nawlekacz nici do igły. Wspaniały mechanizm, który bardzo ułatwia życie każdej krawcowej. Przy zakupie maszyny zaopatrzmy się też w pasujące do niej igły o różnych grubościach, tak aby móc je wymieniać w zależności od szytej tkaniny. Cienkie igły łamią się gdy materiał jest za gruby, a zbyt grube mogą zniszczyć delikatną tkaninę. Nie zapomnijmy także o zestawie wymiennych szpulek do maszyny, aby było na co nawijać potrzebne nam różne kolory nici do szycia. Producenci maszyn oferują różne rodzaje stopek do maszyn, ale zazwyczaj na wyposażeniu podstawowym nowej maszyny znajdziemy stopki, które są niezbędne i najczęściej używane. Stopka uniwersalna jest najczęściej używana, ale dobrze by było mieć także inne rodzaje stopek, np. do wszywania lamówek.
- różne kolory nici do szycia;
- przecinak do przecinania dziurek i wypruwania szwów;
- pergamin lub przeźroczysta folia do robienia wykrojów;
Pielęgnacja maszyny
O każdy sprzęt trzeba dbać, aby nam długo służył, tak jest też i z maszyną do szycia. Dlatego należy zaopatrzyć się w oliwiarkę i co jakoś czas maszynę wyczyścić i naoliwić w miejscach wskazanych przez producenta, które znajdziemy w instrukcji obsługi. Dobrze użytkowana maszyna będzie nam służyć przez długie lata, więc warto o to zadbać.
Żelazko
Kolejnym sprzętem niezbędnym przy szyciu jest żelazko, wybór w tej kwestii jest duży, ale dobrze jest mieć żelazko z dobrze działającą wyrzutnią pary, z wydłużonym szpicem, który dotrze w każdy prasowany zakamarek, oraz ze stopą wykonaną z dobrego materiału.
Dobrze sprawdzają się stopy żelazek wykończone ceramiką. Cechują się one dużą wytrzymałością i poślizgiem, a dzięki wysokiej odporności na zarysowania są trwałe i nie sprawiają problemów przy prasowaniu okolic guzików i suwaków. Jeśli mówimy zaś o prasowaniu to najlepiej robi się to na stabilnej i sztywnej desce do prasowania. Dobre uprasowanie materiału to podstawa szycia na każdym etapie.
Mamy już potrzebne wyposażenie, zatem zabieramy się za szycie firan.
Jeśli mamy smykałkę do szycia, to uszycie firan nie jest najtrudniejszym zadaniem. Nie mniej jednak są pewne zasady, których powinniśmy przestrzegać, aby zaprezentowały się one pięknie w naszym oknie. Firanka to zazwyczaj bardzo delikatna tkanina, lub siateczka o mniejszych, lub większych oczkach i aby efekt końcowy był taki jakiego oczekujemy należy dobrać odpowiednią grubość nici i ich rodzaj, oraz odpowiedni ścieg.
Wszystko po to, aby obszyta przez nas firanka była ozdobą, a nie kawałkiem materiału, który nieładnie się marszczy, faluje, czy ma podciągnięte ku górze boki. Obszywanie prostych firan wydaje się łatwe, jednak potrzebujemy trochę podstawowej wiedzy żeby to co ma być ozdobą okna faktycznie nią było.
KLIKNIJ ZDJĘCIE ABY PRZEJŚĆ DO OPISU
Rodzaje materiałów
Występuje kilka rodzajów materiałów, które przeznaczone są na firanki, mogą to być tkaniny gładkie typu woal, bądź siateczkowe typu markizeta, z drobnymi oczkami, lub z większymi jak to jest w przypadku firan żakardowych.
Dobór ściegu
Z doborem ściegu radzimy zrobić próby na kawału materiału, ponieważ każda maszyna do szycia ma swoją specyfikę, nie mniej jednak nie powinien to być ścieg zbyt krótki, bo będzie sztywny i zbyt napięty, natomiast ścieg za długi może powodować niepożądane marszczenie się obszywanej firanki.
Igły i nici
Kolejnym ważnym krokiem jest dobór odpowiednich nici, igły. Nici do firan powinny być cienkie np. „tex 120" (grubość opisana jest na szpulce) i poliestrowe, w żadnym razie nie bawełniane, gdyż nie mają poślizgu i marszczą szew, a także po praniu mogą się skurczyć co spowoduje pomarszczenie się obszycia. Igła powinna mieć cienką końcówkę bo za gruba będzie powodować uszkodzenia materiału, proponujemy aby użyć igły o numerze "70”.
Firany siateczkowe
Szycie firan siateczkowych jest najprostsze. Przed przystąpieniem do ich obszycia należy bardzo dokładnie i równo obciąć brzeg firany, jest to ważne ponieważ będzie nam się łatwiej szyć, a wykończone boki będą się ładnie prezentować. Dobre, równe obcięcie firany ważne jest przy obszywaniu każdego rodzaju firany, czy zasłony.
Ostatnią i bardzo ważną rzeczą przy szyciu będzie delikatne naciąganie brzegu firany, tak żeby był on elastyczny, a nie ściągnięty. Starajmy się też, żeby szew był równy i w jednakowym odstępie od brzegu, najlepiej na samym skraju złożonego materiału. Jeśli obcięliśmy firankę równo to nie będzie większego problemu, ale jeśli nie udało się równe cięcie to mogą powstać wzdłuż boku firany "zęby", które będą nieestetycznie wyglądać i mogą też powodować falowanie się brzegu.
Woal, organtyna, atłas
Nieco trudniejsze są do uszycia firanki z cienkich i śliskich materiałów, do których miedzy innymi zaliczamy woal, organtynę, atłas. W celu równego obcięcia brzegów proponujemy wyciągnięcie nitki osnowy i dopiero wtedy cięcie wzdłuż powstałej linii. Jeżeli dysponujemy odpowiednio dużym stołem i specjalnymi klamrami do przypięcia materiału do stołu, wówczas łatwiej będzie nam ciąć śliskie tkaniny. Szycie takich tkanin to też nie lada wyzwanie i raczej dla cierpliwych.
Jeśli nie posiadamy specjalnej stopki do podwijania, która w przypadku tego rodzaju tkanin jest niezbędna, to należy wówczas najpierw podwinąć i ręcznie przyfastrygować brzeg firany, delikatnie ją zaprasować, a dopiero potem szyć maszynowo. Igła oraz nici w przypadku tego rodzaju tkanin delikatnych powinny być jak najcieńsze. Zalecamy na próbce materiału ustalić szerokość szwu i naprężenie nici, tak żeby firanka się nam nie marszczyła. Przyszycie taśmy marszczącej w firance woalowej wymaga albo fastrygi, albo przypinania co kawałek szpilkami prostopadle do szwu, aby uniknąć nieładnego przesuwania i zakładania się tkaniny na taśmie marszczącej.
Prasowanie
Na koniec każdego szycia potrzebny jest nieodłączny przyjaciel krawcowej, czyli żelazko którego użyjemy do dokończenia naszego dzieła. Nagrzewamy go do temperatury dla tkanin syntetycznych, delikatnych i prasujemy szew, ale i tak dobrze by było przed prasowaniem zrobić próbę na ścinku firanki, gdyż może się zdarzyć, że zbyt wysoka temperatura przypali, a raczej stopi nam firanę.
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów standardowych taśm marszczących do firan i zasłon. Najprostsza i najpopularniejsza to taśma marszcząca „ołówek”, zwana też potocznie drabinką, lub plisą. Tworzy ona małe zakładki, a między nimi jest około centymetrowy odstęp. Taśmy marszczące posiadają różne stopnie marszczenia oznaczone np:
1:1,5 - na metrze karnisza marszczone jest 1,5 mb firanki
1:2 - na metrze karnisza marszczone są 2 mb firanki
Kolejna popularna taśma marszcząca to "smok", czyli taśma marszcząca naprzemiennie, godna uwagi dla osób, które cenią ładny wygląd taśmy po jej zmarszczeniu. Taśma zakładkowa, nazywana również kontrą (np. 2, 3, 5 kontr zebranych w jednej zakładce taśmy). Można spotkać się z różnymi taśmami typu kontry. Wszystkie gromadzą kilka fałd firanki w jednej zakładce, potem w taśmie następuje prosta przerwa i dalej znów pojawia się kolejna kontrafałda.
Dobrze dobrana taśma kontrafałda układa firanki najbardziej regularnie spośród wszystkich dostępnych typów taśm, ale nie bardzo można sobie przy tego rodzaju taśmie pozwolić na regulację szerokości firany na karniszu, a na pewno nie można jej już zmarszczyć mocniej niż przewidziana po uszyciu szerokość (np. taśma smok daje możliwość większego regulowania szerokości użytkowej firanki). Wszystkie wymienione taśmy najczęściej produkowane są w szerokościach: 2,5 cm, oraz 5 cm, dostępne są także rzadziej stosowane szerokości 7,5 cm, lub 10 cm. Te ostatnie szerokie taśmy najchętniej stosowane są do efektownego marszczenia zasłon. Ponadto taśmy mogą się różnić rodzajem materiału z którego są wykonane. Taśmy wykonane z nylonu, transparentne wszywane to cienkich przeźroczystych firan z racji tego, że są mało widoczne, oraz bawełniane stosowane do grubszych firan, lub zasłon nieprzeźroczystych.
Dopasowanie taśm marszczących
Znamy już rodzaje taśm, które radzimy kupować z naddatkiem np. 0,5 mb więcej niż ilość przewidziana do wszycia, po to żeby było z czego odciąć brzegi taśmy i dopasować sznurek marszczący, a także by uniknąć przykrej niespodzianki gdy firanka okaże się parę centymetrów szersza niż wcześniej zakładaliśmy.
Wszycie taśmy marszczącej
Poniższe porady dotyczą głównie wszywania taśm 5-cio centymetrowych i szerszych, gdyż wąskie taśmy są łatwiejsze w szyciu i nie sprawiają większych problemów. Na początku odcinamy kawałek brzegu taśmy tak, aby była możliwość zawiązania na węzełek sznureczków biegnących wzdłuż taśmy marszczącej (węzełek powinien być mocny, aby przy marszczeniu firany nie rozwiązał się, gdyż wtedy sznureczki wysuną się z prowadnic w taśmie). Najlepszym rozwiązaniem jest zwykły mocny supeł wiązany z dwóch sznureczków razem, inne lubią się rozjechać gdyż sznureczki są śliskie. Nakładamy taśmę marszczącą na firankę tak, aby sznureczki znajdowały się na stronie zewnętrznej firanki. Robimy szew mocujący, żeby taśma się nie odpruła. Wszywamy ją przy samym brzegu firany, lub niżej w zależności od potrzeb, ale najczęściej taśmę marszczącą wszywa się przy samym brzegu. Należy przy tym zwrócić uwagę, aby nie naciągać firany i szyć ją tak by nie tworzyły się zmarszczki. Taki błąd spowoduje, że przy wykonywaniu drugiego szwu w taśmie będziemy mieli problem z jej wszyciem. Może się bowiem okazać, że porobią nam się skosy i wszyta w ten sposób taśma na pewno nie doda uroku firanie, a wręcz przeciwnie będzie się źle marszczyć i nie ładnie wyglądać. Dobrą metodą, ale nieco spowalniającą szycie jest wpinanie w poprzek doszywanej taśmy szpilek, które będą ją utrzymywać na właściwym miejscu i pozwolą wykonać ładne, proste wszycie. Oczywiście na drugim końcu firanki również docinamy taśmę, robimy szew zapobiegający odpruciu taśmy i wiążemy sznureczki w supeł.
Po wszyciu taśmy marszczącej i jej zmarszczeniu poprzez naciągnięcie sznureczków mamy gotową firankę do zawieszenia. Jeżeli taśma na to pozwala dopasujmy potrzebną szerokość firany do karnisza. Sznureczki zawiązujemy na węzełek, który łatwo będzie rozsupłać (do prania lepiej jest z powrotem firankę rozprostować), a jego nadmiar można zwinąć i podpiąć pod firanę, lub zaopatrzyć się w specjalne do tego celu podwieszki.
Podsumowując
- Posiadając minimalne doświadczenie w sztuce jaką jest szycie, możemy sami, niewielkim kosztem stworzyć dekoracje okienne według własnych pomysłów.
- Mamy nadzieję, że nasze porady okażą się pomocne i wkrótce wszystkie początkujące krawcowe będą dumne ze swojego dzieła: pięknych firan, które zawisną w oknach waszych mieszkań.
- Jeżeli natomiast zrobienie tego wydaje nam się zbyt trudne a dodatkowo chcemy zaoszczędzić czas, możemy powierzyć wykonanie naszych wymarzonych firan specjalistom i wykwalifikowanym krawcowym.
Wskazówki dotyczące szycia cienkich firan i tkanin.
Tkaniny koronkowe przejrzyste łatwo się drapuje. W przypadku tkanin z wszytą taśmą marszczącą, lub tunelem i ozdobnie wykończonym dołem wystarczy tylko obszyć boki. Tam gdzie tkanina ma krajkę, lub jej brzegi zostały w inny sposób zabezpieczone, uszycie zasłony wymaga jedynie by podwinąć jej dolną krawędź, oraz wszyć taśmę marszczącą, lub tunel. Jeśli tkanina nie została wcześniej w żaden sposób przygotowana do szycia, trzeba przede wszystkim wyrównać jej brzegi. Aby to zrobić najlepiej jest wyciągnąć 2 nitki osnowy biegnącej wzdłuż jej szerokości, po czym odciąć tkaninę wzdłuż wyznaczonej w ten sposób linii. Ten sposób najlepiej się sprawdza przy tkaninach bardzo cienkich, śliskich, tzw. „chodzących” które trudno jest ułożyć do równego odcięcia.
Jak zszywać?
Staraj się kupić tkaninę o szerokości odpowiedniej do szerokości okna, aby uniknąć konieczności łączenia zasłon za pomocą szwów. Firany przeźroczyste najlepiej zszywać nićmi poliestrowymi dobranymi kolorem do tkaniny, lub transparentnymi. Nici bawełniane nie nadają się do szycia takich tkanin, gdyż szwy mogą się skurczyć w praniu. Wybierz ściegi krótkie i zawsze najpierw wypróbuj szew na kawałku tkaniny, sprawdzając jakie jest napięcie nici i jak zachowuje się przeszywana tkanina. Firany żakardowe i markizety przeszywaj długim, wąskim zygzakiem, a nie ściegiem prostym, koronkę natomiast szyj długim szerokim zygzakiem. Do szycia tego typu tkanin najlepiej nadają się igły o grubości 70/9 lub 80/11, długość ściegów 1,5 - 2 mm.
